Chinees opvoeden

Nederland is geschokt lees ik in de buitenlandeditie van de NRC. In een internationaal vergelijkend onderzoek naar de stand van het onderwijs staan regio’s en landen als Shanghai, Zuid Korea, Hong Kong bovenaan. Finland is het eerste Europese land dat in de top tien te vinden is. Nederland staat met lezen op de tiende plaats, met wiskunde en natuurwetenschappen op de elfde. ‘Het is een schande’, schrijft Hofland.
Is dat zo? vraag ik me af, of is het een kwestie van perspectief?

Afgelopen zaterdag presenteerde de Wall Street Journal hetzelfde lijstje onderaan een groot artikel over het succes van het Chinese opvoeden.
Geen speelafspraakjes, geen logeerpartijen, geen tv, geen videospelletjes, maar oefenen, oefenen en oefenen tot ze erbij neervallen: volgens het artikel de formule achter het Chinese en Koreaanse onderwijs succes.
‘Als Chinese kinderen thuiskomen met een rapport waarop niet alleen maar negens en tienen staan, gaat de zweep erover’, lees ik in het artikel. Het is geschreven door een Chinese, getrouwd met een Amerikaan die haar twee dochters volgens het Chinese regime opvoedt. Beide meisjes spelen prachtig piano en viool.
Wat is dit voor een barbaars gedoe? denk ik en lees geïnteresseerd verder.
Volgens de schrijfster zijn Chinese ouders (neem het Chinees niet al te letterlijk, ze vat er ook Koreaanse of Indiaase ouders onder) extreem betrokken bij hun kinderen. Ze verwachten dat hun kinderen het goed doen: ze gaan ervan uit dat hun kinderen veerkrachtig zijn, sterk en een hoog IQ hebben en nemen dientengevolge geen genoegen met een laag cijfer. Een laag cijfer of een slechte prestatie achter de piano betekent dat je kinderen niet hard genoeg werken, het betekent slecht ouderschap.
Chinese ouders geloven dat drillen en dreigen, schelden, foeteren, oefenen, oefenen en oefenen totdat hun kind die tien haalt of dat muziekstuk kent, goed is voor het zelfvertrouwen. Het kweekt discipline en geloof in je eigen kunnen.
De Amerikaanse zinsnede ‘every child is special in its own special way’ is ze een gruwel.

Ondanks dat ik een Westerse ouder ben, met een Westerse manier van opvoeden: ‘goed hoor die acht voor wiskunde!’, kan ik wel iets met deze Chinese gedachtegang. Het uitgangspunt dat je kind sterk, veerkrachtig en slim is en dus best aangepakt mag worden om zo hard mogelijk te werken staat me aan.
Het past me meer dan de fluwelen handschoentjes van veel Amerikaanse moeders die als de dood zijn om het zelfvertrouwen van hun kinderen te schaden, boos worden op de school als hun kind slechte cijfers haalt en hun kinderen als prinsen en prinsessen behandelen. Het is het onverwachte andere perspectief dat het artikel zo aantrekkelijk maakt.

Als het artikel uit is en ik de lijstjes bekijk die laten zien hoe landen scoren in het internationale onderzoek, ben ik verrast dat ik Nederland op de tiende plaats terug zie: vóór Duitsland, Frankrijk, Engeland en vooral voor de VS dat pas op de 17e plaats staat als het om lezen gaat (en op de 31e plaats met wiskunde). Goed gedaan denk ik: tenslotte zijn we maar een klein land dat Westers opvoedt. Maar dat is niet Chinees genoeg gedacht, leer ik de volgende dag van Hofland in de NRC.